Door lichtmicroscopie technieken te combineren met video-enhancement kan men
dynamische processen zoals de beweging van organellen binnen
levende
cellen waarnemen.
Gedurende de
video microscopie cursus die
Prof. dr. I.K.
Lichtscheidl
[(Universiteit van Wenen) in het kader van een Europees
samenwerkingsproject met de RU Nijmegen heeft gegeven, zijn bijzondere video en
lichtmicroscopie technieken op tip-groeiende plantencellen gedemonsteerd (hier:
Medicago sativa wortelharen en
Amaryllis stuifmeelbuizen).
Onderstaande -voor internet doelen helaas gecomprimeerde- real-time
filmsequenties zijn verkregen door gebruik te maken van hoge numerieke apertuur
optiek en monochromatisch licht (o.a. ultraviolet licht met kwarts optiek), en
door achtergrondsbeeld correctie en analoog cq digitaal contrastverhoging toe te passen.
| Techniek en object
| Voorbeeld
plaatje
| Download filmpjes |
Helderveld zonder achtergrondsaftrek
Links: bevroren beeld.
Filmpje rechts: gekiemde stuifmeelkorrels waarin de lensvormige generatieve cel
te onderscheiden is, gevolgd door zoom-opnamen over de beweging van organellen
in de stuifmeelbuis (ongeveer 10 micrometer doorsnede)
|
 |
46s; real-time
wmv (1137 kb)
mpg (4053 kb) |
Video-Enhanced-Contrast (VEC)-helderveld
Door achtergrond beeldcorrectie (lees meer) en analoge plus digitale contrastversterking toe te passen kan men de aanwezigheid en beweging van kleine deeltjes, bijvoorbeeld
organellen in de top van deze wortelhaar, in meer detail waarnemen. Filmpje
rechts: Chaotische bewegingen zijn typich voor de extreme top van de cel terwijl
gerichte bewegingen achter de top te zien zijn.
|
 |
42s
wmv (1211 kb)
mpg (3780kb) |
Fase-contrast
Niet alleen contrast maar ook halovorming rond
deeltjes treedt op door fase-contrast microscopie. Met deze techniek is het
moeilijk om aparte organellen in het dichte cytoplasma in deze celtop te
onderscheiden, maar fase-contrast werkt heel mooi in een dun laagje cytoplasma
(bijv. gevacuoliseerd celregio) op bacterien.
|
 |
38s; real-time:
wmv (1066 kb)
mpg (3373
kb) |
Differentieel Interferentie Contrast (DIC)
Deeltjes en objecten
die in optische dichtheid verschillen verschijnen met een schaduw effect.
Dankzij deze eigenschappen kan het traject van organellen (bijv. mitochondria)
in levende cellen gevolgd worden, zoals in deze stuifmeelbuis
|
 |
32s; real-time
wmv (803 kb)
mpg (2866 kb) |
Donkerveld
Donkerveld microscopie is een ideale techniek voor het
afbeelden van minuscule deeltjes (bijvoorbeeld goudbolletjes in labelingen,
bacterien, oneffenheden in de celwand, zilverkorrels van in situ
hybridizatie en aparte organellen). In deze stuifmeelbuis ziet men organellen
verschijnen als heldere objecten op een donkere achtergrond
|
 |
32s; real-time:
wmv (843 kb) |
Ultraviolet
Deze opnamen zijn gemaakt met UV licht (370, 410,
440nm) dat niet voor direkt oogzicht geschikt is, maar dat wel gedetecteerd kan
worden door een speciale video camera. Hiermee kunnen heel kleine deeltjes,
waarschijnlijk Golgi blaasjes (ong. 300 nm groot) die een zeer snelle chaotische
beweging uitvoeren, waargenomen worden tegen de plasmamembraan in de top van de
stuifmeelbuis
|
 |
11s; real-time:
mpg (1600 kb) |
Colofoon
Aanbevolen literatuur als
rtf tekst of
PDF document.
Deze beelden en filmpjes zijn auteurrechtelijk
beschermd door de Radboud Universiteit Nijmegen regelingen; itt ander vcbio
materiaal zijn ze "intellectueel" eigendom van het
IECB 
Prof. Dr. Irene Lichtscheidl
Cell Physiology and Scientific Film
"IECB =
Institute of Ecology and Conservation Biology
University of Vienna (Austria)
